Potomitan

Site de promotion des cultures et des langues créoles
Annou voyé kreyòl douvan douvan

KREYOLAD 1018

Karenm-lan pran

08.03.2024

Jid

Morne Lacher

Anses d'Arlet, karenm. Photo Francesca Palli

Karenm1

Anlo moun bliyé sa ki karenm. Jan lontan té sav sa té ka rivé dret landèmen mèkrèdi lésann. Mé anlo moun ped tibren chimen légliz. Mé an tan-an sézon té lé di an bagay. Sa vré, lanati déréglé, menm lékol tou. Si jòdijou yo pa ka opozé ti-anmay palé kréyol. Pa ni ni woch, ni jèton2 ankò. Ou sé di palapenn, anlo tianmay pa konnet dot lang ki fransé.

Ni an konpè Adjilbè ki di’y:

— Lot jou man alé jwenn an ti-yich mwen lè lékol dit. Eben sé tiboug-la té ka fè an foutbol an fransé!

Sa vré an tan’y yo té ka opozé moun palé kréyol, mé an lakou-a sé yenki sa ou té ka tann. Ou pa té ké jwé ni mab, ni fè an délivrans an fransé.

Eben man ka mandé mwen, é man ka mandé zot, es sé pa an manniè jojé ek miziré lang-lan?

Sa vré tou, an tan karenm ou pa té ka tann gwo mizik kon an tan nwel oben kannaval. Mé pou toutbon, atjelman pa rété tan ankò

Pli bel Price3

Anni gadé Leader Price-la chanjé non. Pito i té mété PLI BEL PRI i mété PLI BEL PRICE. Kivédi sé menmbrisi, sé pri-a pa pli ba poutoutbon. I fè an tikout kréyol épi an tikout anglé. I sav bien poutji i pa mété PLI BEL PRI, pas pri-a toujou ka wosé pou fè lajan’w fè létè.

Avan kalandriyé-a té ni tan:

Tan Nwel, tan Kannaval, Tan Pak épi sèvolan, Tan Lapannkot éti moun té ka alé bò lariviè, jik té ni tan mab épi tan Vakans éti moun té ka pati an chanjmandè.

Eben lot jou, man jik tann yonn di:

— À l’été, je vais partir à Paris!

I té pres valé lang-li, ében wi Matinik nou yé.

Sa’w lé fè, tan fè tan, tan kité tan!

Jid

Not pou konprann

  1. Karenm: C’est une période du calendrier religieux mais c’est aussi une saison, le carême la saison sèche.
     
  2. Woch: Lorsqu’un élève parlait le créole dans la cour on lui refilait une «woch» une petite pierre ou un jeton. Il devait à son tour surveiller un autre élève qui parlait le créole et lui refiler la «woch». Si en fin de semaine il en était encore en sa possession il prenait une raclée. C’était donc un système de «dénonciation» instauré par les autorités scolaires.
     
  3. Leader Price: L’enseigne a changé de nom et il est devenu Pli bel Price.

Bel poveb kréyol 751

«Souri piti mé i ni kont tan’y».

*

Sommaire Kréyolad

 Viré monté